دلایل افت تحصیلی فرزندان

یکی از مسائل مهم و مشکلاتی که بعضاً برخی فرزندان دچار آن می‌شوند افت تحصیلی آن‌ها است که والدین و مربیان باید توجه ویژه‌ای نسبت به آن داشته باشند، پیامدهای بی توجهی و ساده انگاری به آن می‎‌تواند برای ما و فرزندانمان بسیار سنگین باشد، والدین می‌توانند با آگاهی از دلایل افت تحصیلی فرزندان و همچنین راه های جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزان، کمک قابل توجهی به آن‌ها کرده و مانع آسیب‌های جبران ناپذیر در آینده به فرزندان خود شوند. 

تعریف افت تحصیلی

همانطور که از معنای لغوی آن پیداست کلمه‌ی افت، به نقصان، کمی و کاستی اشاره دارد و موضوع افت تحصیلی بصورت کلی پایین آمدن و کاهش نسبی فعالیت‌ها، عملکرد و نتایج تحصیلی دانش‌آموز نسبت به ماه قبل و یا پایه‌ی قبل است که حتی می‌تواند به دلایل کاهش ظرفیت یادگیری او و تکرار پایه تحصیلی باشد.

به طور واضح‌تر دانش‌آموزی که برای مدت 2 ماه نمرات میانگین 17 داشته ولی در یک ماه اخیر متوسط نمرات او به 14 رسیده است، این نشانه‌ی افت تحصیلی این دانش آموز است و حتی برای دانش‌آموزی که اغلب نمرات بالایی داشته ولی در پایه جدید یا چند ماه اخیر نمرات او سیر نزولی محسوسی داشته است نیز صدق می‌کند زیرا افت تحصیلی کاملا نسبی است.

دلایل افت تحصیلی فرزندان

عواملی که باعث افت تحصیلی فرزندان می‌شود می‌تواند متأثر از 3 عامل باشد، عوامل فردی، عوامل خانوادگی و عوامل مربوط به سیستم آموزشی و مدرسه، که در ادامه به بررسی هر یک می‌پردازیم.

عوامل فردی

هوش و توانایی ذهنی

یکی از عوامل تاثیر گذار در بروز افت تحصیلی در فرزندان توانایی ذهنی و هوش آن‌ها است، این یک واقعیت است که توانایی ذهنی و هوش در افراد مختلف متفاوت است ولی لازم به گفتن است که درصد موارد افت تحصیلی به دلیل هوش و توانایی ذهنی بسیار اندک است، مهمتر از هوش دانش‌آموز، پشتکار و صبر است که می‌تواند او را در مسیر پیشرفت تحصیلی موفق گرداند.

انگیزه

انگیزه عاملی است که فرد را به سوی هدف سوق می‌دهد، می‌توان رابطه مستقیمی بین بی انگیزگی و بی علاقگی قائل شد، داشتن انگیزه موجب می‌شود فرزند شما با علاقه، پشتکار و تلاش بیشتری به سمت هدف حرکت کند و نداشتن انگیزه یکی از عوامل اصلی افت تحصیلی و همچنین عدم تلاش او برای پیشرفت است.

عدم تمرکز و بی توجهی

بسیار واضح است زمانی که فرزند شما تمرکز نداشته باشد و با بی توجهی به مطالعه بپردازد حتی اگر از هوش و استعداد بالایی هم برخوردار باشد نخواهد توانست میزان یادگیری مناسبی را داشته باشد و همین امر می‌تواند روند پیشرفت تحصیلی او را کند و حتی منفی کند.

مشکلات عاطفی

در هر دوره‌ای از مراحل رشد فرزند مشکلات عاطفی می‌تواند با ایجاد فشار روانی، مشغول کردن ذهن، از دست دادن انرژی ذهنی و عدم تمرکز، باعث افت تحصیلی هر دانش‌آموزی شود.

شرایط نامناسب جسمانی

برخی از دانش آموزان توان بدنی ضعیفی دارند و یا به دلیل عدم داشتن سلامت عمومی و ابتلای بیشتر به بیماری‌ها به دلیل ضعف بدن نمی‌توانند فعالیت و تلاش مناسبی برای تحصیل خود داشته باشند، موارد دیگری از مشکلات جسمی مانند ضعف در شنوایی، بینایی، ناراحتی‌های عصبی، حرکتی نیز عوامل دیگری هستند که می‌تواند در افت تحصیلی دانش‌آموز تاثیر گذار باشند.

عوامل خانوادگی

نگرش خانواده نسبت به تحصیل

یکی از عوامل موثر در چگونگی نگرش فرزند در مورد تحصیل و درس خواندن، نوع رفتار خانواده و دیدگاهشان نسبت به تحصیلات، درس و مدرسه و البته حمایت آن‌ها است که در ایجاد نگاه مثبت یا منفی در مورد تحصیل و درس خواندن در فرزند بسیار تاثیر دارد.

شرایط و محیط خانواده

شرایطی که خانواده برای مطالعه و تحصیل فرزند خود محیا می‌کنند یکی دیگر از عوامل افت تحصیل و یا پیشرفت تحصیلی فرزند است. بعضی مواقع والدین ممکن است به دلیل عدم آگاهی، شرایط مناسب برای تمرکز و یادگیری فرزند را محیا نکرده و فرزند مجبور به درس خواندن در محیطی پر از محرک‌‌های مزاحم مانند سر و صدای تلویزیون و صدای بچه‌های دیگر و ... باشد که مانع تمرکز و توجه کافی فرزند خواهد شد.

یکی دیگر از مشکلاتی که شرایط مناسب خانه برای بهبود یادگیری فرزند را از بین می‌برد، مشاجرات و دعواهای خانوادگی است که علی‌رغم اینکه محیط مساعد درس خواندن را از بین می‌برد با تاثیر گذاری و ایجاد مشکلات روانی در کودک اثر زیادی در افت تحصیلی وی خواهد داشت.

والدین با ایجاد محیطی آرام و مساعد یادگیری، اجتناب از برگزاری مجالس و مهمانی‌ها در ایام امتحانات فرزند، عدم ایجاد تنش و مشاجرات در محیط خانه، می‌توانند به پیشرفت تحصیلی فرزند خود کمک کنند.

مشکلات مالی والدین

این مورد بصورت غیر مستقیم در افت تحصیلی فرزند تاثیر می‌گذارد، در صورت فقر مالی خانواده و نداشتن تغذیه و استراحت مناسب و کافی، به دلیل کمک فرزند به خانواده و انجام فعالیت‌ها و کارهای غیر‌درسی جهت جبران مشکلات مالی می‌تواند موجب افت تحصیلی فرزند شود.

کنترل نامناسب فرزندان

نحوه کنترل والدین و مربیان آموزشی می‌تواند در افت تحصیلی دانش‌آموزان موثر باشد، سخت‌گیری‌ها و نصیحت‌های مکرر مخصوصاً اگر به همراه تحقیر و توهین یا تنبیه بدنی باشد، رفته رفته می‌تواند تاثیرات منفی روی او گذاشته و نتیجه‌ی منفی را برای روند تحصیلی‌اش داشته باشد.

عوامل خانوادگی دیگری نیز در افت تحصیلی فرزندان می‌توانند دخیل باشند مانند فقدان یکی از والدین، طلاق پدر و مادر، فقر فرهنگی و سواد والدین و حتی تاثیر خواهر و برادران (در صورتی که الگوی منفی باشند) و الگو برداری از آن‌ها.

عوامل سیستم آموزشی و مدرسه

عدم تنظیم صحیح برنامه درسی

در بعضی مواقع برنامه تدریس ممکن است از طرف مدرسه مناسب نباشد، برای مثال درس‌های سخت را پشت سرهم و در زمان‌هایی برنامه‌ریزی کنند که معمولاً دانش‌آموزان خسته هستند.

پیش داوری های معلم نسبت به دانش‌آموز

برخی اوقات پیش داوری‌های معلمان نسبت به دانش‌آموزان می‌تواند موجب عدم موفقیت و افت تحصیلی ‌آن‌ها شود، به این ترتیب که اگر نگرش یک معلم نسبت به دانش‌آموزش این باشد که او یک تیز هوش است، این دیدگاه بر ارتباط معلم با وی تاثیر گذاشته و باعث پیشرفت او خواهد شد، به همین دلیل به معلمان توصیه می‌شود از پیش‌داوری‌های منفی نسبت به دانش‌آموزان اجتناب کنند زیرا بر عدم موفقیت و افت تحصیلی دانش‌آموز تأثیر گذار خواهد بود.

برخورد و رفتار معلمان

معلمان و مربیان دانش‌آموزان بعد از والدین نقش مهمی در رشد دانش‌آموز دارند، معلم‌های بداخلاق، سخت‌گیر و آن دسته از معلمانی که مهارتی در برخورد و رفتار با دانش‌آموز ندارند تاثیر زیادی در افت تحصیلی آن‌ها دارند، اگر نحوه برخورد با دانش‌آموز مناسب نبوده و یا موجب تحقیر او شوند، می‌تواند با پیدا کردن نگرش منفی و بیزاری از تحصیل باعث افت تحصیلی او شود.

تغییر مکرر معلم

تغییر دادن مکرر معلم نیز می‌تواند باعث افت تحصیلی دانش‌آموز شود، برخی از دانش‌آموزان انعطاف پذیری و سازگاری زیادی با تغییر معلم و همچنین تغییر روش‌های تدریس را ندارند، مخصوصاً دانش‌آموزان کلاس‌های پایین‌تر.

عوامل دیگری نیز مربوط به مدرسه و سیستم آموزشی وجود دارد که می‌تواند در افت تحصیلی فرزند تاثیر داشته باشد، شرایط فیزیکی نامناسب مانند سرما و گرمای بیش از حد، عدم نظافت و نور مناسب، تعداد زیاد دانش‌آموزان در کلاس و شلوغی بیش از حد، عدم کنترل مناسب کلاس توسط معلم، کمبود وسایل کمک آموزشی، فقدان انضباط در کلاس و مدرسه، مزاحمت‌ها و شوخی‌های نامناسب در محیط آموزشی، عدم آشنایی معلمان با روش‌های جدید آموزشی، عدم ارزشیابی معلمان توسط مدیر .

توجه: مطالب بخش وبلاگ سایت همکده تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی داشته و توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به مشاور روانشناسی یا روانپزشک جهت تشخیص و درمان دانست.

مرکز مشاوره همکده بعنوان بزرگترین مرکز مشاوره تلفنی روانشناسی کشور ، خدمات مشاوره روانشناختی را بصورت شبانه روزی در زمینه های مشاوره ازدواج ، مشاوره طلاق ، مشاوره فردی ، مشاوره خانواده ، اعتیاد ، مشاوره جنسی ، مشاوره کودکان ، فرزند پروری ، افسردگی ، مثبت اندیشی ، اضطراب و... ارائه می نماید و شما می توانید به روش های مختلف و با حداقل هزینه با کارشناسان ما ارتباط برقرار کنید و از مزایای مشاوره تلفنی بهره مند شوید.

برترین مشاوران و روانشناسان کشور در مرکز مشاوره همکده ، زندگی با نشاط و سلامت روان را برای شما فراهم می کنند.

مزایای مشاوره تلفنی روانشناسی:

1- طرح موضوعات و مشکلات با مشاور تخصصی بدون دغدغه و خجالت

2- دریافت مشاوره در هر ساعتی از شبانه روز

3- صرفه جویی در هزینه ها با حذف هزینه ایاب و ذهاب

4- صرفه جویی در زمان با حذف زمان تردد و ترافیک

5- سهولت دسترسی به خدمات مشاوره

شیوه های ارتباط با ما:

1- ارسال پیامک 20 به 20005555

2- تماس با 99222299 از طریق خطوط همراه اول دائمی بدون نیاز به کد

3- تماس با 02170701070 از طریق تلفن ثابت

4- تماس با 46018654-021 جهت اخذ راهنمایی

بعدی قبلی